Tendencat e rrjeteve sociale, ‘Big Brother’ si fenomen shoqëror!
Opinion nga Arlinda Gjebrea dhe Arsim Ajeti
Nëse rastisni të qëndroni në Shqipëri, Tiranë apo gjetiu, aktualisht, gjasat janë të mëdha që ju tashmë të keni dëgjuar për personazhe, të tillë, si: Luizi, Kiara, Olta apo Kejvina, ndryshe edhe si personazhe të fenomenit shoqëror të njohur si ‘Big Brother’, që ka hipnotizuar një komb të tërë.
Kjo tendencë televizive që është përhapur tashmë në një kohë rekord edhe në rrjetet sociale, njëkohësisht përbën edhe një rast klasik të marketingut viral, siç e shtjellova edhe një muaj më parë në opinionin mbi Konsumerizmin.
Por, përpara se të shtjellojmë çështjen në fjalë, më lejoni të paraqes një parathënie mbi tendencën e rrjeteve sociale, dhe si krijohen ato.
Atëherë, çfarë qujamë tendencë virtuale?
Çdo temë që përjeton një rritje të popullaritetit, në një ose më shumë platforma rrjetesh sociale për një kohëzgjatje të caktuar, automatikisht shndërrohet në tendencë, apo në një trend (Kotler et al 2012). Bizneset e tregtisë elektronike i kushtojnë shumë rëndësi tendencave të mediave sociale, për të zbuluar se cili është interesi i konsumatorëve, në mënyrë që të përfitojnë nga popullariteti aktual, cilido qoftë ai. Temat të cilat shndërrohen në ‘trende’ vijnë në formën e ‘#hashtag apo ndërthurjeve, por edhe nga fjalët kyçe.
Që të dyja këto përdoren shpesh në mediat sociale. Portalet zakonisht kanë lidhjet specifike të dedikuara për tendencat, ndërsa ato mund të shfaqen edhe gjatë kërkimit në platformën Google.
PewReseach Tabela mbi Twitter tendencat te thurrjeve Blacklivesmatter
*Pew Research tablo
Shembuj të disa tendencave më të famshme ndër vite:
#BlackLivesMatter
#JuticeforJohnnydepp
#MeToo
#Brexit
#NomoreLockdown
Ndërkohë, ideja e përdorimit të personazheve të famshëm dhe drejtuesve të njohur me ndikim në opinionin publik, e veçanërisht tek shikuesi, apo konsumatori, është një strategji e njohur e marketingut. Knoll dhe Matthes (2017) argumentojnë se kjo qasje nga ana e mediave sociale e zmadhon tej mase tërheqjen e shikuesve në produktin përfundimtar.
Për shembull, Lionel Mesi, i cili së fundmi u shpall kampion bote në futboll, sot gëzon mbi 400 milionë ndjekës në Instagram (nga 360 milionë që kishte përpara kampionatit). Kjo përkthehet në rritjen e çmimit për çdo postim të tij. Paraprakisht, ekspozimi i një fotoje të vetme të shpërndarë prej tij u vlerësua në 1 milionë dollarë (Forbes). Por sot ajo ka një çmim shumë më të lartë, si rezultat i eventit të sipërpërmendur. Pra, tashmë postimet që sponsorizon Mesi për një markë, kushtojnë mbi 1.5 milionë dollarë.
Hulumtimi nga Statista mbi Top Influenceret ne Instagram
Tabela nga Statista.
Megjithatë, ekspozimet e produkteve në internet për nga mbledhja e “pëlqimeve” për postimet specifike, mund të konsiderohen edhe spekulative, meqenëse edhe kërkimet akademike tregojnë se numri i “pëlqimeve” në mediat sociale mund të mos ketë efekt të drejtpërdrejtë në qëndrimet ose sjelljet e konsumatorëve (John et al. 2017). Kjo do të thotë se, jo çdo produkt që sponsorizohet në rrjetet sociale, përfundon i suksesshëm në treg.
Aktualisht në Shqipëri, kemi edicionin e Big Brother VIP 2.
Ndërkohë që edicioni i parë u karakterizua nga një ‘love story’(Donaldi-Bora), edicioni aktual po identifikohet si “në kërkim të dashurisë”(Luis -Kiara).
Sidoqoftë, jo të gjithë mund të dalin fitues në fund dhe, pikërisht këtu, qëndron edhe kurioziteti i rrjeteve sociale.
Një vit më parë, në trekëndëshin Donald, Beatrix, dhe Bora, ishte Bora ajo që korri suksesin më të madh, duke qenë se ishte më pak e përfshirë në gjithë rrëmujën e krijuar në rrjetet sociale. Megjithatë, ajo arriti që përmes një skene sentimentale nga takimi 15 minutësh (me ish-partnerin, Donaldin) të dyfishojë edhe numrin e ndjekësve të saj, siç njihen ndryshe nëpër rrjetet sociale, dhe të dalë me sukses si ‘Ndikuesja Kryesore’ në trojet shqiptare.
Bora sot numëron mbi 1 milionë ndjekës dhe ka një mesatare prej 90 mijë pëlqimesh për çdo postim në Instagram.
Në përgjithësi, vlera e reklamimit në mediat sociale vazhdon të rritet në të gjithë botën, dhe sipas konsulencës Statista theksohet se deri në vitin 2027, ajo pothuajse do të dyfishohet dhe do arrijë një normë vlere tregu prej 388.90 miliardë dollarë (nga 212 miliardë dollarë) që ishte për vitin që lamë pas.
Ndërveprimi me format e tjera të mediave, si: televizioni, radioja, apo shtypi, e lehtëson edhe më tepër përshtatjen e produkteve që reklamohen përmes përhapjes masive nga ana e rrjeteve sociale.
Momentalisht, kemi personazhin që është shndërruar në tendencë në rrjetet sociale, individi shumë i dashur për publikun, por që është edhe tejet kontradiktor, Luizin, i cili ka shfaqur haptazi simpatinë për Kiarën, duke mos kursyer as aludimet, që më pas dolën të jenë të pavërteta, sipas vetë produksionit të BB-së.
Tendencat ne TikTok mbi Luizin dhe Big Brother nderthurrjeve
*TikTok kerkimi mbi Luizin dhe BBVIP
Ndërsa, konkurrentja tjetër Kejvina, më pak e favorizuar nga rrjetet sociale, u përjashtua nga gara, si pasojë e një debati që më pas u përshkallëzua në dhunë ndaj Luizit. Por vajza më pak e ekspozuar në tërë këtë dramë televizive, Kiara del të jetë më e fituara, për momentin, në rrjetet sociale, së paku, siç tregojnë edhe tendencat në Twitter dhe Instagram.
Që rrjetet sociale janë pjesë e përditshmërisë sonë, këtë as që mund ta vemë në diskutim. Por ekspozimi i tepruar nëpër rrjetet sociale ndonjëherë sjell, jo vetëm ankth por edhe bullizëm, (njohur ndryshe edhe si bullizmi kibernetik).
Rasti i fundit i seancës më të shikuar ndonjëherë në historinë televizive, ajo e divorcit të aktorit Depp v Heard, është një shembull tipik i asaj që sjellin tendencat e rrjeteve sociale.
Çifti i famshëm hollivudian Depp-Heard, ishin ndarë në vitin 2017, ndërkohë që nëpër rrjetet sociale u shkaktua një dramë e vërtetë për shkak të aludimeve që aktori Johnny Depp kishte abuzuar gruan e tij. Si pasojë e perceptimit negativ nëpër rrjetet sociale, aktori u etiketua si ‘abuzues femrash’ dhe ‘drogues’, duke përfaqësuar kështu edhe një rast tipik të bullizmit kibernetik.
Te dhenat nga Axios, mbi tendecat rekorde te Heard-Depp
*Tabela me statistika nga Axios dhe Newswhip
Sidoqoftë, rigjykimi i çështjes në gjykatë vitin e kaluar, nxorri në pah krejtësisht të kundërtën e asaj që kish ndodhur në vitin 2017.
Seanca televizive që u transmetua drejtpërdrejtë nga kanali televiziv Fox Crime, u ndoq nga miliona shikues në internet, duke iu kthyer si një rikoshetë aktores Heard. Kjo ndodhi, sepse sipas dëshmive të shumta, por edhe sipas aktgjykimit të gjykatës amerikane, ajo doli të ishte vetë abuzuesja e ish-burrit të saj. Si rrjedhojë, edhe gjykata e shpalli fajtore.
Në fund, aktori Johnny Depp arriti që jo vetëm të rifitojë karrierën e tij, por të gëzojë edhe simpatinë e publikut në mbarë botën, si dhe atë të shumë brendeve prestigjioze, falë tendencës së rrjeteve sociale, të cilat e angazhuan përsëri aktorin.
Ndër to veçojmë:
Christian Dior
Netflix
Fenty x Savage
Johnny Depp u ftua si pjesë promovuese e këtyre brendeve dhe arkëtoi miliona dollarë. Por më e rëndësishmja ishte ringritja e imazhit të tij. Dhe e gjitha kjo, u arrit për shkak të popullaritetit të gjeneruar në rrjetet sociale nga #hashtaget apo thurjet, që vetëm në TikTok ishin mbi 300 miliardë, si dhe miliarda të tjera në platformat Instagram dhe Twitter.
Thurja # justiceforjohnny, në përgjithësi, duket të jetë ndër më të përdorurat ndonjëherë si tendencë nëpër rrjetet sociale.
Fill pas kësaj, pala e humbur (Amber Heard), jo vetëm që përjetoi një valë urrejtjeje kibernetike në internet, por kjo bëri që ajo tashmë të përballet edhe me vështirësi financiare.
Së fundmi, kanalet zyrtare raportojnë se ajo është detyruar të shpallë falimentin, për shkak të pamundësisë së aftësisë paguese të gjobave dhe faturave ligjore.
Sot karriera dhe imazhi i saj janë diskredituar plotësisht. Ky është edhe roli kyç i tendencave, dhe kjo, në të vërtetë, është edhe fuqia reale, apo ana e errët e rrjeteve sociale.
Konkludim
Rritja e përdorimit të rrjeteve sociale është një fenomen botëror. Ekspertët arrijnë në përfundimin se synimi kryesor përse i përdorim këto rrjete, si dhe sa kohë iu kushtojmë atyre gjatë ditës, është kryesore për secilin prej nesh.
Tendencat kryesore na ndihmojnë në analizat socio-ekonomike, si tregues për bizneset në zhvillim. Një gjë e tillë na shërben, jo vetëm për analizat empirike, por edhe për shënjestrimin e produkteve të preferuara nga konsumatorët.
Paralelisht, rrjetet sociale njihen edhe si ’bota virtuale’, dhe shumë lehtë disa mund të keqkuptojnë ndarjen mes realitetit dhe virtualitetit. Por sjellja online mbart mbi vete edhe përgjegjësinë. Ajo sjell ndikim dhe është pjesë përbërëse e përditshmërisë sonë. Prandaj përdorimi i moderuar është edhe zgjidhja e rekomanduar për të gjithë ne.
